Phân loại yến sào cụ thể nhất và cùng Hiểu rõ hơn về chất lượng thực sự giữa yến nuôi và yến đảo

Yến sào là một loại thực phẩm, thậm chí được coi là dược phẩm quý giá. Có nhiều loại yến sào trên thị trường hiện nay, nắm bắt chính xác sẽ giúp bạn có lựa chọn đúng đắn hơn. Dưới đây là một số cách phân loại yến sào để giúp bạn hiểu rõ hơn và xác định giá trị của yến sào

Phân loại theo nguồn gốc

hoang/trong động Hai loài yến thường sống trong các hang động là loài yến Fuciphaga (Dân gian gọi là yến hàng) và yến Maxima (yến tổ đen). Nhưng chỉ có loại của yến hàng là được biết dưới tên Wild/Cave Nest (Yến Hoang/Trong Ðộng) trên thị trường. Có thể vì do tính chất nguy hiểm của việc lấy trong hang động nên loại này thường có giá cao nhất so với các loại khác trên thị trường. trong động, với những điều kiện tự nhiên trong động, thường có hình dạng giống như một cái chén, thân dày và chân cứng.

Hình dạng tổ giống như chén sẽ giúp bảo vệ trứng hoặc yến non không bị các loài vật khác ăn mất và thời tiết. Chân cần cứng để có thể gắn chặt vào tường vì các hang động thường có độ ẩm cao. loại này được tìm thấy ở Việt Nam, Thái Lan, Malaysia và Indonesia.

  Trong nhà của loài yến Esculanta là loại thường thấy ở các nhà nuôi yến. Nhiều người vẫn nghĩ rằng Yến Nhà là yến có thể nuôi được nhưng trong thực tế chúng ta chỉ có thể dựa vào kỹ thuật xây dựng và thiết kế để dẫn dụ chim yến vào nhà làm tổ chứ không thể cho chúng ăn như kiểu nuôi gà công nghiệp.

 Việc nuôi Yến đòi hỏi vốn đầu tư rất lớn, thời gian dụ yến lâu dài và đặc biệt là không thể cho Yến ăn bằng thức ăn nhân tạo do bản chất chim Yến hoang đã và chỉ có thể bắt công trùng khi đang bay. Tùy theo màu sắc tổ yến,trong nhà thường là trắng ngà, chất lượng phụ thuộc theo khu vực có thức ăn nhiều cho chim tìm mồi ? có chất lượng,to và dày như ở gò công động,thức ăn của chim yến là những con trùng bay như muỗi, rày,…v.v…, có thể được thu hoạch từ 1-4 lần một năm.chim yến sinh sản quanh năm.

Phân loại theo màu sắc

Lý do tại sao có màu khác nhau vẫn còn là một đề tài tranh luận. Theo dân gian Việt Nam người ta tin rằng những con chim yến già hoặc chim Yến trong mùa thức ăn thiếu phải dùng máu của mình hòa cùng nước bọt để xây tổ. Điều này lý giải cho màu sắc đỏ hoặc hồng cũng như độ nở kém của Yến huyết so với Bạch yến. Tuy nhiên nhiều giả thuyết về điều kiện nhiệt độ, độ ẩm hoặc thức ăn của Yến tạo ra Yến huyết vẫn đang được nghiên cứu. Ngoài ra khi tổ Bạch yến được làm trên các vách đá có màu đỏ và thấm nước rỉ ra từ các khe đá cũng tạo ra màu đỏ của tổ Yến. Tuy nhiên loại Yến huyết do vách đá này có độ nở khi ngâm nước tương đương với Bạch yến (tức 7 – 9 lần)

  Huyết yến

Ðây là loại có màu đỏ tươi và là loại có giá cao nhất trong số các màu vì hiếm hoi và có nhu cầu tiêu thụ cao. Không phải cơ sở sản xuất nào cũng có loại này. Và nếu có đi chăng nữa thì loại huyết yến cũng chỉ có thể thu hoạch 1-2 lần trong năm với tỉ lệ rất nhỏ mà thôi. Số lượng Huyết Yến và Hồng Yến chiếm chưa đầy 10% tổng sản lượng trên thị trường thế giới. Người ta cho rằng màu đỏ của Yến Huyết là do trong quá trình làm tổ, chim yến không tiết đủ nước bọt nên đã dùng máu của chính nó để trộn lẫn với nước bọt xây tổ.

  Hồng yến

Giống như Huyết Yến về giá cả và sự hiếm hoi, Hồng yến có màu cam nhưng màu sắc có thể thay đổi từ màu vỏ quýt đến màu vàng lòng đỏ trứng gà. Màu càng đậm thì giá càng cao.

  Bạch yến  

 Bạch Yến là loại thông dụng nhất trên thị trường. Mỗi năm có thể thu hoạch 3-4 lần. Số lượng Bạch Yến (bao gồm cả ba loài yến kể trên) bán trên thị trường thế giới chiếm khoảng 90% tổng số lượng trên thị trường..

Phân loại theo quan niệm

Nghề khai thác Yến tại Việt Nam đã có hàng trăm năm tuổi và đóng góp không nhỏ vào nguồn thu của các địa phương được thiên nhiên ban tặng sản vật này. Những người thợ Yến và buôn bán Yến chuyên nghiệp thường phân biệt theo đẳng cấp như:

• Huyết (Đỏ, do vị trí chim yến làm tổ, tổ dần dần chuyển sang màu đỏ) – (Có tài liệu còn cho rằng có màu đỏ là do chính máu của chim yến nhả ra khi làm tổ. Đây là loại tốt nhất và có giá trị kinh tế cao nhất)

• Hồng (Màu hồng, do vị trí chim yến làm tổ, tổ dần dần chuyển sang màu hồng)

• Quan (To, khoảng 10g trở lên

• Thiên (Ở trên cao, tổ trắng, từ 8 – 10g)

• Bài (Yến nhỏ hơn 6- 7g)

• Địa (Nằm dưới cùng của vách núi, đen, bẩn)

• Vụn (bị vỡ do khai thác hoặc vận chuyển)

Xác định chất lượng yến sào bằng cách nào ?

Nhu cầu tiêu thụ yến sào rất lớn dẫn đến tình trạng pha trộn và làm giả yến sào ngày càng phổ biến. Những người làm giả yến sào thường pha trộn thêm các tạp chất như da cá, nấm, tảo,… để tăng trọng lượng, hay sử dụng các loại thuốc nhuộm tự nhiên như karayagum, tảo đỏ hoặc nấm Tremella để nhuộm đỏ các loại yến sào màu trắng nhằm làm giả loại yến sào có giá rất cao là Yến Huyết. Nhiều quy trình sản xuất yến sào có bổ sung các chất bảo quản như axit boric, kali sulfite dioxide lưu huỳnh, sử dụng hydrogen peroxit để tẩy trắng yến. Đường, muối, và bột ngọt được thêm vào để tạo hương vị. Gluten, nấm trắng, thạch, da động vật và cao su tổng hợp thường được sử dụng để tạo hình dạng yến sào.

Do đó các thương hiệu yến có uy tín thường phải kiểm định chất lượng của thô trước khi đem chế biến thành phẩm. Một phương pháp đơn giản là đo quang phổ hồng ngoại chuyển đổi chuỗi Fourier (FTIR – Fourier Transform Infrared). Phổ IR xác định các liên kết cộng hóa trị hóa học, tạo ra một “dấu vân tay” phân tử của các hợp chất hóa học. Dấu vân tay này có thể được sử dụng để xác định và định lượng chất hóa học có trong một mẫu. Sự khác biệt trên phổ đồ IR giúp ta phân biệt yến sào nguyên chất và yến sào đã bị pha trộn.

 Ngoài ra còn một phương pháp khác là thủy phân protein trong yến sào và xác định hàm lượng axit amin rồi đối chiếu với một mẫu yến sào nguyên chất..

Nguồn thức ăn của chim yến, có thực sự ảnh hưởng của thức ăn đến chất lượng yến nuôi và yến đảo.

Yếu tố then chốt ảnh hưởng đến vấn đề này chính là thức ăn, điều đó đúng với tất cả các loài động vật, kể cả con người. Vậy thức ăn ưa thích của chim yến là gì? Đó chính là sâu bọ, các loài côn trùng,… Có thể kể đến như chuồn chuồn kim, cào cào, các loài rầy,… Nguồn thức ăn này có thể tìm thấy nhiều ở ngoài tự nhiên nhưng phổ biến nhất vẫn là ở những đồng cỏ lớn hay những cánh đồng lúa. Một điều đặc biệt là nơi mà chim yến làm tổ nhiều (nơi vách đá trong các hang động tại các hòn đảo) lại không có được điều đó. Do đó, có thể thấy, việc chim yến làm tổ ở đâu không ảnh hưởng tới chất lượng yến sào. Nếu không muốn nói là yến nuôi thậm chí có thể mang lại chất lượng tốt hơn vì chim yến gần nguồn thức ăn và ít phải đi xa kiếm mồi.

 Trong quá trình nuôi con thì đây cũng là một yếu tố quan trọng để yến con phát triển khỏe mạnh. Chưa kể rằng việc sử dụng yến nuôi thay vì khai thác yến đảo sẽ kiểm soát tốt hơn việc vắt cạn sức lực của chim yến trong mùa sinh sản để bảo vệ loài chim này. Việc phát triển nghề nuôi yến với những căn nhà yến có bản chất là tạo điều kiện cho chim yến sống gần với con người hơn, giảm chi phí trong việc thu hoạch yến sào.

Có chăng sự chênh lệch giữa chất lượng 2 loại yến nuôi và yến đảo đi nữa là vì một số ít chim yến trưởng thành, có sức khỏe tốt đã quen với cuộc sống ở đảo hay sợ con người. Tạm thời chưa thích nghi được với cuộc sống trong những ngôi nhà yến. Đây là những cặp chim bố mẹ theo chúng tôi là sẽ cho ra chất lượng yến sào tốt. Tuy nhiên, về lâu dài thì điều này sẽ dần loại bỏ khi chim yến bắt đầu làm quen. Đối với con người cũng vậy, chúng ta luôn ưu tiên chọn nơi ở gần với nơi chúng ta phát triển tốt hơn đúng không nào?

Sự phát triển của nghề nuôi yến. Chọn sản phẩm yến nuôi ở khu vực nào tốt nhất ?

  Khánh Hòa là một tỉnh nổi tiếng với yến sào. Không phải vì nơi đây cho ra sản phẩm yến sào chất lượng cao mà là vì nơi đây có nhiều đảo, nhiều hang động thích hợp cho loài yến làm tổ. Điều đó đúng với xưa kia, khi mà con người hoàn toàn phụ thuộc vào yến hoang dã trong tự nhiên. Yếu tố thức ăn khác nhau ở từng địa phương cũng ảnh hưởng đến chất lượng yến nhưng suy cho cùng thì chúng ta không thể biết được 1 con chim yến đi kiếm ăn ở đâu. Nếu gần nơi sinh sống của yến có nguồn thức ăn tốt thì chẳng có lý do để nó phải bay đi xa cả. Điều đó cũng làm cho chim yến khỏe mạnh hơn cho ra chất lượng yến sào tốt hơn.

 Vậy, với sự phát triển của nghề nuôi yến hiện nay, bạn cần biết rõ về nguồn gốc xuất xứ của cũng là một yêu tố để đánh giá chất lượng yến sào. Một số hộ gia đình thấy việc nuôi yến kiếm lời dễ quá nên cũng lao theo mà quên mất 1 điều rằng điều kiện sống ở nơi mình ở không phù hợp với loài chim này. Ví dụ như ở các đô thị thành phố, khu vực đông dân cư,… dẫn đến sụt giảm chất lượng yến sào. Khi chọn mua nuôi, hãy chọn được nuôi ở những khu vực đồng bằng, khu vực làng quê chưa có sự can thiệp nhiều của các nhà máy công nghiệp. Nơi gần những cánh đồng với truyền thống văn hóa lúa nước. Vì chắc chắn rằng nơi đây có nguồn thức ăn dồi dào, gần với các con sông cung cấp nguồn thức uống và không ồn ào.

Đó chính là lý do vì sao nghề nuôi yến ở khu vực đồng bằng duyên hải Nam Trung bộ, khu vực đồng bằng sông Cửu Long phát triển mạnh mẽ. Đồng bằng sông Hồng và các tỉnh phía bắc cũng có những yếu tố đó. Tuy nhiên, mùa đông ở đây có nhiệt độ xuống quá thấp, không thích hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của chim yến. Tại Bình Định, cụ thể hơn là xã Phước Hòa, huyện Tuy Phước, quê hương của nhà thơ Xuân Diệu. Nghề trồng lúa nước đã tồn tại từ bao đời nay với những cánh đồng rộng lớn hàng nghìn héc ta bên cạnh nhánh sông Kôn. Từ bé, tôi đã thấy hàng trăm con chim yến bay lượn trên bầu trời hằng ngày.

Số lượng tập trung vào mùa gặt có thể đến hàng nghìn con vì lúc đó là lúc hàng nghìn con sâu bọ không có chỗ ẩn náu. Để rồi chúng hoàn toàn biến mất vào mùa đông, quay lại vào mùa xuân. Cái lạnh ở miền trung không khó chịu đến mức khiến chúng phải trốn đi hay cạn kiệt nguồn thức ăn. Nhưng cũng đủ để chúng lười đi kiếm ăn xa và chỉ giấu mình mãi vào những vách đá. Giờ đây, bạn chỉ cần ghé thăm 1 lần thôi sẽ thấy, cảnh tượng từng đàn chim yến bay lượn trên bầu trời không cần biết vào mùa nào. Chúng hiện diện ở đó 365 ngày/năm.